Jesień życia nie musi oznaczać stopniowego wycofywania się z różnych aktywności, przeciwnie – wielu ludzi dopiero po 60-tce może pozwolić sobie na oddanie się swoim pasjom i działania inne niż zawodowe, które dotąd zajmowały im większość czasu. W artykule poruszymy temat różnych form wsparcia osób 60+, które szukają dla siebie nowych form aktywności.

Niestety, jak to ujęto w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Torzym na lata 2016-2023, w naszej gminie wielkim problemem jest system zabezpieczenia osób starszych i ich niska aktywność społeczna. Mamy słabo rozwinięte usługi opiekuńcze (specjalistyczne i niespecjalistyczne), a także małą ofertę działań (instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych) angażujących ludzi starszych w życie społeczności.

Łatwiej powiedzieć, czego nie ma

Brak jest jednostek opieki wyspecjalizowanych w aktywizacji społeczno-zawodowej osób starszych, niepełnosprawnych – zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Nie ma w naszej gminie klubów seniora, centrów integracji społecznej, spółdzielni socjalnych czy dziennych domów pomocy.

W w/w dokumencie założono rozwój systemu wsparcia instytucjonalnego oraz usług opiekuńczych i propagowanie działań podejmowanych na rzecz rozwoju aktywności osób starszych, rozwój wolontariatu i asystentury dla seniorów itp.
Podobne założenia były też deklarowane przez burmistrza w trakcie kampanii wyborczej w 2018 roku.

Jednak dotąd nie nastąpił jakiś zauważalny postęp. Biorąc pod uwagę, że są to założenia instytucjonalne, apelujemy do lokalnych władz o zwrócenie uwagi na narastający problem i podkreślamy, że konkretne możliwości istnieją.

Brak zorganizowanej opieki seniorów w infrastrukturze społecznej to poważny problem, który jednakże otwiera duże pole do działania organizacjom pozarządowym. Zachęcamy je do szukania dotacji na różnego typu działania na rzecz seniorów.
Społeczeństwo się starzeje, więc wzrasta liczba problemów związanych z wykluczeniem seniorów z życia publicznego, ale też rośnie zapotrzebowanie na dzienne i całodobowe placówki opiekuńcze czy różnego typu placówki opieki zdrowotnej (w tym również oddziały opieki paliatywnej).

Oddział geriatrii – dobry początek

Niedawno na naszych łamach szeroko mówiła o tym prezes zarządu Lubuskiego Szpitala Specjalistycznego Pulmonologiczno-Kardiologicznego Katarzyna Lebiotkowska. Z jej inicjatywy w szpitalu powstaje specjalistyczny oddział geriatrii, który będzie gotowy w 2023 roku, a w którym to projekcie znajdzie się wreszcie także dzienny dom opieki.

Polityka senioralna to rozwijający się temat, który wciąż czeka na szybkie i konkretne rozwiązania w całym kraju.

Przedstawiamy Państwu kilka programów, z których mogą korzystać gminy i stowarzyszenia:

1. Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020 (tzn. ASOS). Więcej informacji na stronie: www.senior.gov.pl

Celem programu jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych oraz wspieranie ich aktywności, edukacji, integracji wewnątrz- i międzypokoleniowej. Program zakłada praktyczne włączenie sektora organizacji pozarządowych do działań służących zagospodarowaniu potencjału seniorów.
W edycji 2019 konkursu 300 ofert otrzymało dofinansowanie. Organizacje pozarządowe i inne podmioty działające na rzecz osób starszych mogły ubiegać się nawet o 200 tys. zł dotacji. Pierwszy nabór na rok 2020 został już zakończony, ale zachęcamy do stałego monitorowania sytuacji na stronie Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej (pod powyższym linkiem).
Programy te są kierowane zarówno do jednostek samorządu teryorialnego takich jak Gmina . lub powiat a także do organizacji pozarządowych.

2. Program Wieloletni „Senior+” (na lata 2015–2020) skierowany do jednostek samorządu terytorialnego. Więcej informacji na stronie: https://www.gov.pl/web/rodzina/seniorzyaktywne-starzenie

Jego celem jest zwiększenie aktywnego uczestnictwa seniorów w życiu społecznym dzięki rozbudowie infrastruktury ośrodków wsparcia oraz zwiększenie miejsc w placówkach „Senior+” (Dziennych Domów „Senior +” i Klubów „Senior +”), które realizują usługi edukacyjne, kulturalno-oświatowe, sportowo-rekreacyjne, a także socjalne (np. Posiłki).
Obecnie trwa dodatkowy nabór wniosków w ramach tego programu.

3. Program „Opieka 75+”. Więcej informacji na stronie: https://www.gov.pl/web/rodzina/seniorzyaktywne-starzenie, https://www.gov.pl/web/rodzina/program-opieka-75
Powstał dla osób mniej samodzielnych, a jego strategicznym celem jest poprawa dostępności do specjalistycznych usług opiekuńczych. Gminy przystępujące do programu uzyskują finansowe wsparcie.

4. Kampania informacyjna Bezpieczny i Aktywny Senior. Więcej informacji na stronie: https://www.gov.pl/web/rodzina/kampania-informacyjna-bezpieczny-i-aktywny-senior

Celem głównym kampanii „Bezpieczny i Aktywny Senior” jest podwyższenie świadomości polskiego społeczeństwa na temat kwestii związanych z bezpieczeństwem oraz aktywnością osób starszych.

5. Istnieje też możliwość wsparcia seniorów z dotacji unijnych (m.in. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020).

W ramach powyższego działania możliwe jest pozyskanie dotacji m.in.:
* wsparcie rozwoju usług opiekuńczych i/lub asystenckich oraz zdrowotnych;
* wsparcie tworzenia miejsc pobytu w nowo tworzonych lub istniejących mieszkaniach o charakterze chronionym/wspomaganym, a mogą to być miejsca stałego lub krótkookresowego pobytu dziennego lub całodobowego;
* zapewnienie dostępu do bezpłatnego poradnictwa prawnego, rodzinnego i psychologicznego.
Z dobrodziejstw konkursu mogą m.in. skorzystać: jednostki samorządu terytorialnego (JST), jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, osoby fizyczne prowadzące działalność oświatową na podstawie odrębnych przepisów, podmioty ekonomii społecznej. Możliwa jest realizacja projektów w partnerstwie z państwowymi jednostkami organizacyjnymi.

Potrzeby aktywnych

A co z seniorami chcącymi żyć aktywnie? I tu jest sporo propozycji, np. tworzenie i prowadzenie kół gospodyń wiejskich czy stowarzyszeń działających na rzecz aktywności lokalnej.

Tworzenie i działalność Kół Gospodyń Wiejskich (zwanych dalej KGW) reguluje ustawa, a jej nowela reguluje udzielanie KGW w 2020 r. pomocy finansowej z budżetu państwa. W projekcie zaplanowano na 2020 r. limit wydatków w wysokości 40 mln zł, który umożliwi przyznanie pomocy finansowej dla około 11,6 tys. istniejących kół gospodyń wiejskich. Jak czytamy, wsparcie jest duże. Obecnie w 96% powiatów w Polsce działa co najmniej jedno zarejestrowane KGW.
Więcej informacji o uzyskaniu w/w pomocy: https://www.arimr.gov.pl/krajowy-rejestr-kol-gospodyn-wiejskich/dokumenty-niezbedne-do-przyznania-pomocy.html

Do tego działania zachęcmy także mieszkanców Gminy Torzym. Pod poniższym linkiem znajdziecie wszelkie informacje dotyczące rejestracji KGW: https://www.arimr.gov.pl/krajowy-rejestr-kol-gospodyn-wiejskich/dokumenty-niezbedne-do-wpisu-do-krajowego-rejestru-kol-gospodyn-wiejskich.html

Tak jak przy instytucjonalnej pomocy tu również można skorzystać z programów unijnych i krajowych, dzięki którym można zakładać i rozwijać tego typu projekty. W wielu przypadkach dofinansowywanie jest niemałe, więc jest o co walczyć.
Możliwości jest naprawdę sporo. Zachęcamy lokalne organizacje do zajęcia się realizacją niespecjalistycznych usług opiekuńczych i projektami na rzecz osób 60+. Efektem takiego działania powinno być skuteczne połączenie konkretnej działalności z pasją i zaspokajaniem wzrastających lokalnych potrzeb.

Dużo korzyści z Kartą Seniora

Popularnym ostatnio programem wsparcia seniorów jest KARTA SENIORA (lokalna, regionalna, krajowa), która zapewnia liczne zniżki i korzyści.

Trudno je wymienić w kilku słowach, ale na przykład chodzi o: zniżki na przejazdy komunikacją publiczną, uprawnienia do preferencyjnego i tańszego korzystania z kultury (kina, teatry, muzea), często do ulg podczas uczestnictwa w wydarzeniach sportowych, wyjazdów turystycznych lub rehabilitacyjnych. Zakres korzyści każdorazowo opisany jest w regulaminie.

Na przykład Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze od lipca 2019 roku wydaje Lubuską Kartę Seniora (pod tym linkiem: http://www.polityka-spoleczna.lubuskie.pl/pl/Lubuska-Karta-Seniora).
Zachęcamy lokalnych przedsiębiorców do włączenia się do tego programu. Przynosi to obopólne korzyści, bo posiadacze kart częściej decydują się na zakupy w miejscach, gdzie mogą ich użyć.

UWAGA! Pod powyższym linkiem można także znaleźć wniosek o wydanie karty oraz deklarację przystąpienia do programu dla przedsiębiorców..

Istnieją też krajowe karty seniora i są one najbardziej popularne. Ten program realizują organizacje pozarządowe np. Stowarzyszenie MANKO.
Ogólnopolska Karta Seniora to program, którego celem statutowym jest działalność na rzecz osób 60+ oraz zachęcenie ich do aktywnego życia, w tym korzystania z ofert kulturalnych i społecznych.
Do programu przystępuje coraz więcej miast i gmin, tworząc własne lokalne edycje kart, które są honorowane w całej Polsce. Ogólnopolska Karta Seniora jest imienna, bezpłatna, bezterminowa i ważna na terenie całego kraju.

KARTA DUŻEJ RODZINY

Ukłonem w stronę seniorów jest także zmiana ustawy dotyczącej Karty Dużej Rodziny. Od 2019 roku o kartę taką mogą się ubiegać osoby, które wychowały 3 i więcej dzieci a dzieci te już są dorosłe. Karta Dużej Rodziny jest to program ministerialny, który podobnie jak Karta Seniora uprawnia do licznych zniżek. Na terenie gminy Torzym jedną z takich zniżek będzie opłata za wywóz odpadów komunalnych.

Przygotowała Ewelina Niwald