Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców o niskich dochodach to jedno z podstawowych zadań gminy. Lokale komunalne i socjalne często uważa się (błędnie) za tożsame wyjaśniamy na czym polega różnica między tymi nieruchomościami.

Powszechnie przyjmuje się, że mieszkania komunalne nie odbiegają swoim standardem od mieszkań, które można nabyć na zasadach wolnorynkowych. Z kolei mieszkania socjalne to najczęściej lokale o obniżonym standardzie, które nierzadko posiadają części wspólne, pokoje przechodnie czy pomieszczenia wymagające remontu. W wielu miejscowościach lokale socjalne znajdują się na obrzeżach miast lub w starej zabudowie.
Czasami trudno porównywać standard mieszkań socjalnych i komunalnych. Zdarzają się gminy, w których niektóre mieszkania socjalne wyglądają lepiej niż te komunalne w innych gminach.
Choć w praktyce niejednokrotnie zdarza się, że mieszkanie socjalne to lokal nieposiadający ogrzewania czy też węzła sanitarnego. Za mieszkanie socjalne obowiązuje też bardzo niska stawka czynszu.

Dla kogo mieszkanie socjalne, a dla kogo komunalne?

O tym, komu przysługują mieszkania komunalne, a komu socjalne, stanowią przepisy ustawowe, które są uzupełniane ponadto o treści uchwał podejmowanych przez samorządy. Jak na przykład Uchwała Nr VI/47/07 Rady Miejskiej w Torzymiu z dnia 27 kwietnia 2007 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy Torzym.

Dokument ten określa, że lokale socjalne wynajmowane są osobom:

pozostającym w niedostatku, w trudnej sytuacji życiowej, nieposiadającym wraz z innymi osobami zgłoszonymi do wspólnego zamieszkiwania tytułu prawnego do innego lokalu lub domu mieszkalnego”.
Osoby te muszą jednak spełniać określone kryteria, związane między innymi z dochodami oraz metrażem przypadającym na jednego członka rodziny.

Natomiast o wynajęcie lokalu określonego w torzymskiej uchwale jako „mieszkalny”, mogą ubiegać się:

osoby o niskich dochodach, pozostające w trudnej sytuacji życiowej, nie posiadające wraz z innymi osobami zgłoszonymi do wspólnego zamieszkiwania tytułu prawnego do innego lokalu lub domu mieszkalnego”.
Tutaj również warunkiem jest spełnienie określonych kryteriów dochodowych i metrażowych.

Długa kolejka oczekujących

Kto posiada pierwszeństwo w otrzymywaniu nieruchomości od gminy? Osoby zgłaszające wniosek o przyznanie mieszkań socjalnych i komunalnych trafiają na listę osób oczekujących na przydział, a otrzymanie mieszkania odbywa się według kolejności złożonych wniosków, a przynajmniej powinno.

Istnieją jednak wyjątki i mogą one obejmować między innymi osoby niepełnosprawne, ofiary przemocy domowej, mieszkańców budynków przeznaczonych do rozbiórki, pogorzelców, bezdomnych czy wychowanków domów dziecka po uzyskaniu pełnoletności.

Należy też pamiętać, że umieszczenie na liście oczekujących na przydział mieszkania socjalnego lub komunalnego nie jest jednoznaczne z jego uzyskaniem. Obecnie w Polsce gminy borykają się z problemem niedoboru mieszkań, a liczba uprawnionych stale rośnie. Często zdarza się, że na mieszkanie trzeba czekać przez wiele lat. Niestety, ta sytuacja nie jest obca również mieszkańcom gminy Torzym, o czym pisaliśmy wielokrotnie na łamach „Forum”, między innymi opisując historię bezdomnej, która zamieszkała w namiocie.
W naszej gminie oczekiwanie na mieszkanie komunalne przez kilka lat to standard. Jak powiedziała kiedyś jedna z naszych rozmówczyń: „Ja już tak długo czekam na komunalne, że zdążyłam zapomnieć, że w ogóle złożyłam wniosek”.
Jeszcze więcej emocji wywołują niejasne i, jak się wydaje w praktyce, mocno uznaniowe kryteria kolejności przyznawania mieszkań komunalnych.

fp