Rodzina to – według regulacji prawnych i administracyjnych – najważniejsza i podstawowa komórka społeczna. Obecny system daje wiele możliwości dofinansowania dla rodziców i opiekunów prawnych, co ma służyć wsparciu osób wychowujących dzieci. Do świadczeń prorodzinnych zaliczamy pomoc finansową i rzeczową.
W naszym poradniku kontynuacja przeglądu tego, czego od państwa mogą oczekiwać rodzice. Po szczegółowe informacje – z uwagi na obszerność tematyki – musimy odesłać do Internetu. Najlepiej skorzystać ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, porad można szukać także na stronach OPS-ów. Wskazujemy też podstawy prawne poszczególnych świadczeń.
Fundusz alimentacyjny
* Prawo do świadczenia ustala się na okres świadczeniowy tj. od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.
* Wnioski o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy są przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku, a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną – od dnia 1 lipca danego roku.
* Realizowane jest wsparcie materialne dla osób uprawnionych do alimentów, które ich nie otrzymują z uwagi na bezskuteczność egzekucji.
* Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł miesięcznie. Warunki przyznania dopłaty do czynszu powiększającej dodatek mieszkaniowy szczegółowo określają przepisy odpowiedniej ustawy.
Uwaga: dodatek mieszkaniowy powiększony o dopłatę do czynszu przysługuje wyłącznie najemcy lub podnajemcy lokalu mieszkalnego (nie jest przyznawany osobom zamieszkującym własne mieszkanie).
* Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
* Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł miesięcznie.
* Przy ustalaniu uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego brane są pod uwagę dochody członków rodziny osiągnięte w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy oraz zmiany w sytuacji dochodowej stanowiące utratę lub uzyskanie dochodu w rozumieniu ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Mechanizm „złotówka za złotówkę”.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające Mama 4+
* Uzyskanie prawa do świadczenia nie będzie związane z wcześniejszym opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne, jest świadczeniem finansowanym z budżetu państwa, które jedynie uzupełniająco lub +0 zastępczo jest powiązane z ryzykiem starości. Nie jest równoznaczne z emeryturą. Prawo do świadczenia powstaje od pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję, nie wcześniej niż od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.
* Program „Mama 4+” jest rodzicielskim świadczeniem uzupełniającym.
* Jest przeznaczone dla osób, które żeby wychować co najmniej czworo dzieci nie mogły podjąć pracy zarobkowej lub z niej zrezygnowały, a dziś żyją na granicy ubóstwa, nie mając prawa do świadczeń nawet na minimalnym poziomie. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające zapewni podstawowe środki do życia.
* Ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym
1) w przypadku, gdy osoba zainteresowana pobiera już świadczenie niższe od najniższej emerytury, świadczenie rodzicielskie będzie uzupełniać pobierane świadczenie do kwoty najniższej emerytury (od 1 marca 2019 roku 1100 złotych).
Natomiast, w przypadku osoby nie mającej prawa do żadnego świadczenia, wysokość rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego odpowiadać będzie tej kwocie.
Posiłek w domu i szkole”
* Wnioski składa się przez cały rok
* Program „Posiłek w szkole i w domu” skierowany jest zarówno do dzieci, uczniów, jak i osób starszych.
* Uchwała nr 140 Rady Ministrów z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019–2023
Pomoc taka trafi do dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych – spełniających warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie o pomocy społecznej oraz kryterium dochodowe, tj. 150 proc. kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej.
Pomoc żywnościowa
* Wnioski składa się przez cały rok
* Cel programu to udzielenie wsparcia osobom doświadczającym najgłębszych form ubóstwa poprzez udostępnienie pomocy żywnościowej w formie paczek lub posiłków.
* Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 (PO PŻ) jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (Fund for European Aid to the Most Deprived – FEAD). Program został opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 223/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym.
* Pomoc mogą otrzymywać osoby/rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej
i uzyskujące dochód nieprzekraczający:
– 1 402 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej, czyli dochód nieprzekraczający 200% kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej (tj. 701 zł).
– 1 056 zł w przypadku osoby w rodzinie, czyli dochód nieprzekraczający 200% kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej (tj. 528 zł).
Stypendia i zasiłki szkolne
* Termin składania wniosków reguluje uchwała lokalna: do 15 września 2021 roku.
* Stypendium szkolne może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, wynikającej z niskich dochodów na osobę w rodzinie, w szczególności gdy w rodzinie tej występuje: bezrobocie, niepełnosprawność, ciężka lub długotrwała choroba, wielodzietność, brak umiejętności wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizm lub narkomania, a także gdy rodzina jest niepełna lub wystąpiło zdarzenie losowe.
* Wysokość stypendium wypłacanego uczniowi wynosi od 99,20 zł do 248,00 zł miesięcznie i może być wypłacone od jednego do dziesięciu miesięcy w danym roku szkolnym. Dochód uprawniający do ubiegania się w stypendium szkolne wynosił 514 zł/netto na osobę w rodzinie. Wysokość ww. kwoty wyliczana jest na podstawie ustawy o pomocy społecznej i wskazana jest w art. 90d ust. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty i nie ulega zmianie w 2017 r.
* Szczegółowe rozwiązania prawne dotyczące realizacji pomocy dla uczniów na terenie danej gminy muszą znajdować się w gminnym regulaminie pomocy materialnej o charakterze socjalnym.
Dodatek mieszkaniowy
* Wnioski składa się przez cały rok.
* Wysokość dodatku obliczy dla ciebie urzędnik w twojej gminie. W 2019 roku wynosił średnio 206,90 zł.
* Wysokość dodatku zależy od: dochodów i liczby osób w gospodarstwie domowym, wysokości wydatków na utrzymanie mieszkania, stawek czynszu najmu w mieszkaniowym zasobie gminy.
* Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2133)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 r.w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz.U. poz. 1817, z późn. zm.)
* Jeśli twój średni miesięczny dochód z 3 miesięcy przed złożeniem wniosku jest równy albo niższy niż 1500,00 zł na jedną osobę w gospodarstwie domowym (czyli 125% najniższej emerytury – sprawdź wysokość najniższej emerytury w serwisie ZUS). Jeśli twój dochód jest wyższy — dostaniesz dofinansowanie, ale pomniejszone o kwotę nadwyżki. Na przykład twój średni dochód z ostatnich 3 miesięcy to 1646,80 zł na jedną osobę w gospodarstwie domowym. Przekraczasz więc 1500,00 zł o 146,80 zł, bo 1646,80 zł − 1500,00 zł = 146,80 zł. Urzędnik w gminie obliczył, że dodatek wyniesie dla ciebie 190,00 zł. Ta kwota będzie jednak pomniejszona o kwotę nadwyżki. Ostatecznie dostaniesz więc 43,20 zł, bo 190,00 zł − 146,80 zł = 43,20 zł.
