Darowizna to rodzaj nieodpłatnej umowy, która polega na przekazaniu przez darczyńcę danej części swojego majątku osobie obdarowanej. Przedmiotem darowizny mogą być zarówno nieruchomości, jak i ruchomości (np. samochody, biżuteria). Prawdopodobnie jednym z najczęstszych rodzajów świadczeń przekazywanych w formie darowizny są pieniądze.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że darowizna w Polsce jest objęta pewnymi regulacjami, które zakładają między innymi konieczność uiszczenia stosownego podatku. W ustawie o podatku od spadków i darowizn zostały wyszczególnione grupy podatkowe. Zaliczają się do nich:
* do grupy I: współmałżonek, zstępni, wstępni, pasierbowie, zięć, synowa, rodzeństwo, teściowie, ojczym, macocha;
* do grupy II: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i współmałżonkowie pasierbów, współmałżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo współmałżonków, współmałżonków rodzeństwa współmałżonków, współmałżonków innych zstępnych;
* do grupy III: inni nabywcy.
Okazuje się, że w niektórych przypadkach można liczyć na zwolnienie z podatku od darowizny. Chodzi tu o sytuacje, w których nie została przekroczona kwota wolna od podatku. Warto nadmienić, że różni się ona w zależności od konkretnych grup podatkowych.
Dla I grupy podatkowej kwota wolna wynosi 36120 zł. W przypadku II grupy podatkowej, jest to 27090 zł. Jeśli chodzi o III grupę podatkową, to mowa tu o kwocie wolnej równej 5733 zł.
Zgodnie z artykułem 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn: „Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę”, jeśli nastąpi zgłoszenie nabycia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Do zgłoszenia wykorzystuje się formularz SD-Z2.
Jeśli przyjęcie darowizny jednak podatkowi podlega, jego wysokość ustala się na podstawie grupy podatkowej, do której zaliczany jest nabywca darowizny.
* W przypadku nabywców należących do I grupy podatkowej, jeżeli kwota nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku wynosi do 11833 zł, to wówczas podatek jest równy 3 proc. Jeśli kwota nadwyżki wynosi od 11833 zł do 23665 zł, to wtedy podatek wynosi 355 zł i 5 proc. od nadwyżki ponad 11833 zł. Jeżeli kwota nadwyżki ponad kwotę wolną wyniesie ponad 23665 zł, to wtedy danina wyniesie 946 zł 60 gr i 7 proc. od nadwyżki ponad 23665 zł.
* W II grupie w przypadku kwoty nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku wynoszącej do 11833 zł, podatek wynosi 7 proc. Jeżeli kwota nadwyżki wynosi od 11833 zł do 23665 zł, to wtedy podatek jest równy 828 zł 40 gr i 9 proc. od nadwyżki ponad 11833 zł. Jeśli kwota nadwyżki ponad kwotę wolną wyniesie ponad 23665 zł, to wtedy danina wyniesie 1893 zł 30 gr i 12 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.
* W III grupie, jeśli kwota nadwyżki ponad kwotę wolną wyniesie do 11833 zł, to podatek będzie równy 12 proc. Kwota nadwyżki od 11833 zł do 23665 zł oznacza konieczność uiszczenia daniny wynoszącej 1420 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 11833 zł. Przekroczenie kwoty nadwyżki od kwoty wolnej ponad 23665 zł skutkuje podatkiem wynoszącym 3313 zł 20 gr i 20 proc. od nadwyżki ponad 23665 zł.
