Jeden z naszych czytelników podsunął nam ważny, a jakże często pomijany temat zgłaszania inwazyjnych gatunków obcych (IGO). Tymczasem ten, kto stwierdzi obecność takich gatunków w środowisku na nowych stanowiskach, powinien niezwłocznie zgłosić ten fakt gminie.
Obserwacje należy dokumentować wykonując fotografią i przesyłać je wraz z datą, lokalizacją i nazwą zaobserwowanego gatunku do urzędu gminy. W zgłoszeniu powołujemy się na obowiązek wynikający z przepisów ustawy o gatunkach obcych.
Można to robić cały rok, a chronić przyrodę poprzez dokonywanie zgłoszeń możemy przy okazji codziennego życia i różnych aktywności, nawet niedzielnego rodzinnego spaceru.
Inną sprawą jest, czy akurat w naszej gminie ktokolwiek będzie wiedział, co z taką informacją zrobić, bowiem samorządy nie zawsze orientują się w swoich obowiązkach wynikających z ustawy.
Co to są IGO?
Inwazyjne gatunki obce (IGO) to rośliny, zwierzęta, patogeny i inne organizmy, które nie są rodzime dla ekosystemów i mogą powodować szkody w środowisku lub gospodarce lub też negatywnie oddziaływać na zdrowie człowieka.
W szczególności IGO oddziałują negatywnie na różnorodność biologiczną, w tym na zmniejszenie populacji lub eliminowanie gatunków rodzimych (poprzez konkurencję pokarmową, drapieżnictwo lub przekazywanie patogenów) oraz zakłócanie funkcjonowania ekosystemów.
Od XVII wieku inwazyjne gatunki obce przyczyniły się do wyginięcia prawie 40% (!) rodzimych gatunków zwierząt, dla których przyczyna wyginięcia jest znana.
Problem coraz większy
Problem ten stale narasta, a jedną z przyczyn jest globalizacja, która ułatwia rozprzestrzenianie się gatunków obcych. W nowym środowisku organizmy te nie posiadają naturalnych wrogów, ani nie napotykają też na inne czynniki, które mogłyby ograniczyć ich liczebność. W takim wypadku organizm też może stać się inwazyjny i wypierać rodzime gatunki. IGO stanowią zagrożenie dla rozwoju, poprzez swój wpływ na różne dziedziny gospodarki, jak: rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo.
Zgłoszenia poprzez gminę
Od 2021 obowiązuje ustawa dotycząca przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się inwazyjnych gatunków obcych w przyrodzie.
Zgodnie z jej zapisami przy zwalczaniu IGO współpracować mają różne służby państwowe, w tym organy ochrony przyrody, organy celne, myśliwi, leśnicy, zarządcy wód, Główny Inspektorat Rybołówstwa Morskiego, a także zarządcy nieruchomości.
Dane o nowych stanowiskach IGO stanowiących zagrożenie dla Unii czy Polski, mają być przekazywane do gmin, a po zweryfikowaniu i wprowadzeniu danych do bazy przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Gmina ma zaś za zadanie informować podmioty właściwe do zwalczania tego IGO.
